خشیت
سوره مبارکه یاسین.....آیه یازدهم.....واژه ی خشیت
إِنَّمَا تُنذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّکْرَ وَخَشِیَ الرَّحْمَن بِالْغَیْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَأَجْرٍ کَرِیمٍی
بیم دادن تو تنها کسى را [سودمند] است که کتاب حق را پیروى کند و از [خداى] رحمان در نهان بترسد [چنین کسى را] به آمرزش و پاداشى پر ارزش مژده ده.
صحبت های استاد از قیود و معنای واژه ی خشیت ،تا آنجایی پیش رفت که به واقع میفهمیدی، اگر خشیت وجود نداشته باشد عالم شدن ممکن نیست ، حتی ذره ای....!
و خشیت به معنای مراقبت و نگهداری همراه با خوف است .به گونه ای که مراقبت از اعمال و تقوی و نگهداری نفس ، همراه با خوف و ملاحظه اتفاق بیا فتد، که در مقابل این معنی، اهمال و غفلت و ترک اهتمام و ملاحظه است و عدم صیانت نفس...
به حالتی در نفس ادمی گفته می شود که به دلیل علم به عظمت یک چیز در او ایجاد شده است و در واقع خشیت ، ناشی از دانایی است و به همین خاطر می گویند: انما یخشی الله من عباده العلما.....و این حالت تاثیراتی در درون وبروزاتی در بیرون ایجاد می نماید. تاثیر درونی همان نرمی قلب و آمادگی برای پذیرش حق به همراه یک خوف و ملاحظه است و حالت بیرونی آن ایجاد تواضع است همراه با عمل . در واقع "خشیت " و" تبعیت " از ذکر دو روی یک سکه اند... و به میزانی که انسان خشیت داشته باشد ، تبعیت از ذکر نیز دارد ، ذکری که می تواند با توجه به شرایط متفاوت جامه های متفاوتی به تن کند .....گاه همان ذکر قرآن خداوند، گاه سخن پیامبر و گاه حرف های یک پدر و مادر و یا یک استاد....
انما تنذر من اتبع الذکر و خشی الرحمن بالغیب....
خشیت زیر بناواساس پذیرش ذکر است که بدون آن ،انذار، بی نتیجه و حیات ممکن نیست. فقدان خشیت مساوی است با غل و زنجیر و بی بصیرتی در ساحت فرد و اجتماع . چراکه فردی که خشیت ندارد ، طالب آموختن نیست ، طالب رفع نواقص خود و شبیه تر شدن به خالق خود نیست.....
کسی که خشیت دارد دلش برای پذیرش مطلب حق آماده است. چنین فردی هر مطلبی را که می شنود و هر آیه ای را که می بیند "به امید اینکه همان حقی باشد که در طلبش بوده" به دقت مورد واکاوی قرار می دهد وبه آن گوش جان می سپارد که مبادا از دست نرود.و در واقع کسی که خشیت برایش موضوعیت دارد، به دنبال نظام آیات است و می خواهد دائم به خدا برسد و هر پدیده ای را آیتی از سوی او می بیند.
این مفهوم تا آنجا پیش می رود که: به میزانی که انسان خشیت دارد، رسول رسول رسول رسول........، برایش رسول است و او را نیز به حیثیتی که آیتی از همان جانب است احترام می گذارد.
و خشیت ارتباطی تنگاتنگ با "ادب" دارد
حرف دردناک است اما آنقدر موضوعیت دارد که گویند ،" اندکی" خشیت و ادب داشتن برای آنکه هدایت بیابیم کافی است.......
از خدا جوییم توفیق ادب بی ادب محروم ماند از لطف رب
پیوست: التحقیق : خشی
أنّ الأصل الواحد فی هذه المادّة: هو المراقبة و الوقایة مع الخوف، بأن یراقب أعماله و یتّقى نفسه مع الخوف و الملاحظة.
و یقابل هذا المعنى: الإهمال و التغافل و عدم المبالاة و ترک الاهتمام و الملاحظة و عدم صیانة النفس من الخلاف.
و هذا المعنى من لوازم العلم و الیقین، و قد ورد أنّ من فقد الخشیة لا یکون عالما و ان شقّ الشعر بمتشابهات العلم. و بهذه المناسبة قد یطلق و یراد منه العلم، کما فی خشیت بمعنى علمت.
مرادیان